محصولات تراریخته چیست ؟

اسم تراریخته مقداری ترسناک به نظر می رسد و آدم را یاد فیلم های علمی تخیلی می اندازد اما به زبان ساده ، محصول تراریخته یعنی دستکاری ژنتیکی محصولات یا جانوران، یعنی یک یا چند ژن را به یک محصول یا جانور اضافه کنیم یا از آن کم کنیم تا ویژگی های آن محصول یا جانور را تغییر دهیم . مثلا کاری کنیم میوه سیب ویتامین های بیشتری داشته باشد یا پروتئین تولید کند. محصول تراریخته برای این تراریزی می شوند که در برابر تهدیدها ، آفت ها یا بیماری ها مقاوم شوند . مثلا محصول گندم ، نیشکر ، ذرت و غیره را طوری با مهندسی ژنتیک تغییر می دهند که آفت رویشان تاثیر نگذارد . بدین طریق محصول با کیفیت تر تولید می شود . بی تعارف می شود گفت، فعلا از محصولات تراریخته دارند سوء استفاده می کنند تا پول بیشتری به جیب بزنند و ما انسان ها به خاطر پول بیشتر هرکاری انجام می دهیم!نکته مهم این که اگه چند ژن به محصول جدید اضافه شود می گویند تراریخته؛ ولی اگر چند ژن از آن کم شود یا کاری کنند که عملکرد نوعی از ژن مختل شود ، در اصطلاح ” فروریخته ” می شود.

گیاهان تراریخته

تراریزی در مورد گیاهان هم انجام می شوند. علت وجود محصولات تراریخته در گیاهان این است که در برابر آفت و جانوران موذی در امان باشند و یا اینکه ویژگی جدیدی به گیاه اضافه شود که برای مصرف کننده مفید باشد. البته تولید کننده هم از این محصولات تراریخته سود می برد .

در سال 1997 حدود 5 میلیون کودک در جنوب شرق آسیا به خاطر کمبود ویتامین A دچار بیماری خشکی چشم شدند! از 5 میلیون کودک، حدود یک میلیون و 250  هزار نفرشان کور شدند !!! و بخاطر همین برنج های آنجا را تراریخته کردند ، یعنی کاری کردن که ویتامین A درون برنج بوجود بیاد تا این بیماری رفع شود . برای اینکار مقادیری از ژننرگس زرد رو به خاک های زراعی آن منطقه اضافه کردند تا بتوانند ماده بتاکاروتن را بیشتر کنند . بتاکاروتن ، زمینه ساز تولید ویتامین A هست . در نتیجه به این برنج، برنج طلایی یا Golden Rice گفته می شود.

محصولات تراریخته – برنج طلایی

 

فواید استفاده از مواد غذایی تراریخته بسیارند از جمله:

  • کاشت گیاهانی که به بیماری‌ها و آفات و حشرات مقاوم هستند تولید را در واحد سطح افزایش داده و بخشی مهمی از کمبود جهانی به مواد غذایی را رفع خواهد کرد.
  • با استفاده از این تکنولوژی می‌توان گیاهان خوراکی را به سمومی که بر علیه گیاهان هرز استفاده می‌شوند مقاوم کرد، هزینه‌های تولید را کاهش داد و تولید مواد غذایی را افزایش.
  • دستکاری ژنتیکی گیاهان این امکان را فراهم می‌کند که آن‌ها را در شرایط نامساعد محیطی (خشکسالی، سرما و سیل) و همچنین زمین‌هایی که چندان برای کشاورزی مناسب نیستند (شوره زارها) پرورش داد.
  • با دستکاری ژنتیکی می‌توان مواد غذایی را بشکلی تولید کرد که حاوی مواد مغذی مناسب و لازم باشند (انواع اسید آمینه و پروتئین و ویتامین‌های ضروری) این علاوه بر رفع کمبود مواد غذایی، به بهبود سلامت نیز کمک کنند.
  • دستکاری ژنتیکی این امکان را فراهم می‌کند که مواد آلرژی زا را در مواد غذایی گیاهی و یا حیوانی کاهش داد.
  • دستکاری ژنتیکی با افزایش زمان بهره‌وری و تازه ماندن مواد غذایی، طعم و کیفیت را بهتر می‌کند.

محصولات تراریخته برای انسان مفید هستند یا مضر؟

اگرچه از نظر تئوری موارد متعددی برای بحث در مورد تراریخته‌ها وجود دارد،‌ اما در عمل می‌توان نگرانی‌ها را در سه گروه عمده جای داد. این گروه‌ها عبارتند از: احتمال واکنش آلرژیک، انتقال ژن به سلول‌های دیگر و تجاوز ژن به طبیعت نام برد. شواهدی در دست نیست که خوردن این محصولات به سلامت انسان لطمه می‌زند. این بزرگترین استدلال موافقان این امر است. مخالفان اما این استدلال را کافی نمی‌دانند. آن‌ها می‌گویند با توجه به اینکه تقریبا حدود بیست سال است این محصولات در سطح تجاری کاشته شده‌اند، تحقیقات آنقدر طولانی نبوده که از سلامت و تاثیر این محصولات در دراز مدت بر سلامت انسان روشن نشان دهد. برخی متخصصان این نگرانی را مطرح کرده‌اند که این محصولات ممکن است آلرژی و بیماری‌های سیستم ایمنی ایجاد کند.

در ایران نیز همانند بسیاری از کشورها کشت این محصولات ممنوع بوده و واردات آن با درج برچسب تراریخته صورت می پذیرد. امیدواریم علم محصولات تراریخته در ایران رشد نکند! چون کسی به نفع مردم محصول دستکاری شده درست نمی کند ، طوری محصول را تولید می کنند تا وزن آن بیشتر شود و بتوانند بیشتر بفروشند! و کاری ندارند که مردم بیمار بشوند یا نه !